Europees Openbaar Ministerie
Twintig Europese lidstaten gaan nauwer samenwerken om fraude met EU-subsidies en belastinggeld te bestrijden. Zij richten een daartoe bevoegd Europees Openbaar Ministerie (EOM) op dat in Luxemburg gevestigd zal worden. Daar waar de aanpak nationaal te kort schiet of niet goed loopt, moet het EOM een oplossing bieden. Momenteel leidt slechts de helft van fraudezaken met EU-geld tot een berechting, terwijl het om enorme bedragen gaat. Geschat wordt dat de jaarlijkse schade door fraude met EU-subsidies op 500 miljoen euro ligt en de schade door grensoverschrijdende belastingfraude zelfs op 50 miljard euro.
Als Europees Parlement hebben we deze week daartoe onze goedkeuring gegeven. De Tweede Kamer was kritisch over het voorstel omdat het EOM het mandaat krijgt om over de grenzen heen onderzoek te doen en te vervolgen. Dat leverde een aantal terecht vragen op over de balans tussen de bevoegdheden van het Openbaar Ministerie in Nederland, en het nieuwe Europees Openbaar Ministerie. Vanwege die kritische vragen heeft de Nederlandse regering uiteindelijk besloten niet deel te nemen. Nederland staat in haar keuze niet alleen, zeven andere lidstaten, waaronder Zweden, Hongarije en Polen, zullen ook niet deelnemen.
Omdat er toch een sterke behoefte bestaat tussen de overige lidstaten om samen te werken op dit thema, is er besloten om gebruik te maken van ‘nauwere samenwerking’. Een optie in het Europees verdrag dat in dit soort situaties de mogelijkheid biedt om een kopgroep te vormen. Daarbij zal dus een deel van de lidstaten verder gaan in de samenwerking dan de anderen. Ik vind het belangrijk dat lidstaten kopgroepen aan kunnen gaan. Juist daar waar lidstaten verder willen gaan in hun samenwerking, ook bijvoorbeeld op onderwerp als defensie, moeten zij daarin gestimuleerd, niet afgeremd worden. Ik heb dan ook vanzelfsprekend voor het besluit gestemd van deze 20 landen om die nauwere samenwerking aan te gaan. Nederland kan zich daar overigens altijd nog bij aansluiten, maar dat is iets waar de nieuwe regering goed over zal moeten nadenken.
