Sterkere basis voor sociale rechten van werknemers
In de Europese Unie bestaat er reeds veel sociale wetgeving, op zowel Europees als nationaal niveau. De sociale regelgeving in Europa, het zogeheten Sociaal Acquis, is erg versplinterd en niet aangepast aan de huidige en zich snel wijzigende arbeidsmarkt. Om de sociale rechten in Europa overzichtelijk te maken en bij de tijd te brengen, heeft de Europese Commissie een “Pijler van Sociale Rechten” voorgesteld. Het uiteindelijke plan van de Commissie verschijnt later dit jaar, na een uitgebreide raadpleging van vooral werkgeversorganisaties en vakbonden. Als Parlement hebben we niet hierop willen wachten en zijn we al met deze Pijler aan de slag gegaan.
In de Pijler worden de basisrechten van werknemers vastgelegd. Zo hebben alle werkenden, en indien mogelijk ook werkzoekenden, in de Europese Unie recht op gelijke toegang tot de arbeidsmarkt, eerlijke arbeidsvoorwaarden, en gepaste en duurzame sociale bescherming (zoals kinderopvang en gezondheidszorg). In de voorbije jaren is gebleken dat landen met een sterke sociale zekerheid en een flexibele arbeidsmarkt het beste in staat waren om het hoofd te bieden aan én te herstellen van de economische crisis. De arbeidsmarkt is de laatste jaren alleen maar verder geflexibiliseerd en gedigitaliseerd: denk aan nieuwe vormen van werkgelegenheid als de Uberchauffeurs of freelancers. De traditionele tweedeling van werknemer en zelfstandige bestaat niet meer als zodanig. Er zijn nieuwe arbeidsrelaties ontstaan waarbij de relatie werknemer-werkgever niet meer zwart-wit is. Ook bij tijdelijke betrekkingen, zoals stages, moeten fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden worden gegarandeerd.
Bij al deze ‘nieuwe’ vormen van werk dient bescherming van werknemers prioriteit te zijn. De Pijler van Sociale Rechten dient hierbij als ‘handleiding’ voor lidstaten, om antwoord te geven op de steeds veranderende arbeidsmarkt. De Europese Pijler van Sociale Rechten moet de basis worden van een Europa dat onze sociale verworvenheden beschermt en de rechten van werknemers en zelfstandigen verdedigt.
